Beyin kanaması hangi şekillerde olmaktadır?
Beyin kanamaları beyin içine ve beyin dışına olan kanamalar şeklinde iki farklı tipte olabilir. Beyin içine olan kanamalar da beynin içinde ventrikül ismi verilen boşluklara olan kanamalar ya da beyin dokusu içine olan kanamalar şeklinde ikiye ayrılır. Beyin dokusu içine olan kanamalar fazla miktarda olduğu zaman ventrikül içine de geçebilmektedir.
Beyin dışına olan kanamalar ise beyin zarına göre olan konumlarına göre farklı isimlendirilirler. Beyin zarlarının dışında ise epidural kanama (dura ile kafa kemiği arasında), dura zarının altında ise subdural kanama isimlerini alır. Kanama araknoid isimli zarın altında, beynin hemen üzerinde ise subaraknoid kanama olarak isimlendirilir.
Beyin dokusu dışındaki kanamaların sebebi kanamanın yerine göre çok değişmektedir. Bu nedenle kanamanın tam olarak nerede olduğunun anlaşılması sebebin aydınlatılıp uygun tedavinin başlanması açısından hayati önem taşır.
Beyin dokusu içine olan kanamaların nedeni nedir?
Beyim dokusu içine kanamaların nedenleri içinde en önde sayılması gereken faktör kontrolsüz yüksek tansiyondur. Bu sıklıkla aniden kan basıncı yükselen, uzun zamandan beri hipertansiyonu olan orta-ileri yaş hastalarda gözlenmektedir. Hipertansiyon dışında beyin dokusu içinde yapısı bozulmuş, genişlemiş kılcal damarlardan (kavernom), atardamar toplardamar arasında oluşan uygunsuz damar yumaklarından (arterio-venöz malformasyon) da kanamalar olabilmektedir. Ayrıca kafa travması sonrasında travmanın şiddetine göre beyin içindeki kılcal damarlarda oluşan yırtıklardan da kanamalar oluşabilmektedir. Nadir olmayarak beyin tümörleri de beyin kanamalarına sebep olabilmektedir.
Epidural kanama nedir?
Beyin zarları dışında kafatasının hemen altında olan kanamalardır. Sıklıkla kafatasında kırığın izlendiği travma sonucu oluşur. Kırık hattının atardamar üzerinden geçtiği durumlarda damar yırtılarak yüksek basınçlı kanama ortaya çıkar. Hastalar başlangıçta iyi iken takibinde hızlıca kötüleşebilirler. Erken müdahale edilmezse hasta kaybedilebilir. Tedavisi hemen her zaman cerrahidir.
Subdural kanama nedir?
Subdural kanama beyin zarlarından dura ve araknoidin arasında oluşan kanamalara verilen isimdir. Sıklıkla kafa travması (kazalar, düşme, darbe ya da darp) sonucu oluşur. Özellikle yaşlılarda ve alkoliklerde hafif travmalar sonucunda da oluşabilmektedir. Hastaların önemli bir kısmında tam olarak bir neden de bulunamayabilir. Kanamanın büyüklüğüne göre cerrahi girişimle kafatasında küçük bir delik açılarak boşaltılır ve beyin rahatlatılır. Eğer kanama miktarı az ise cerrahi girişim yapılmadan kendi kendine kanın emilmesi de beklenebilir.
Subaraknoid kanama nedir?
Araknoid zar ile beyin arasında oluşan kanamalara verilen isimdir. Kanama beyni besleyen yüzeyel damarlardaki yırtıklardan kaynaklanmaktadır. Bu yırtıklar çoğu zaman anevrizma adı verilen beyin damalarındaki yapısal genişmelerde oluşmaktadır. Anevrizmalar damar duvarının yapısının bozulduğu yerlerde olan ince duvarlı genişlemelerdir. Anevrizmalar kanamadıkları sürece, bir siniri ezmezse belirti vermez. Bu nedenle subaraknoid kanamalarda hasta çoğu zaman kanama öncesinde tamamen sağlıklıdır. Subaraknoid kanama aniden ortaya çıkan (gök gürültüsü hızında) çok şiddetli başağrısı ile başlar. Kanama miktarına göre de nörolojik kayıplar oluşur. Kanama miktarı az ise başağrısı ve ensede sertlik dışında başka bir bulgu olmayabilir. Kanama miktarı fazla ise felçler, bilinç kaybı, epileptik nöbetler, yürüme ve duruş bozuklukları ve son olarak solunumun durması izlenebilir. Subaraknoid kanama tıbbi bir acildir. Tanısında beyin tomografisi, MR ve beyin anjiosu yapılmaktadır. Anevrizmanın saptanması durumunda ise anevrizmanın beyindeki konumuna göre anjiografik veya cerrahi yöntemlerle hastanın nörolojik kaybına göre girişim yapılması gerekir.